Primum Vivere – เอาชีวิตรอดไว้ก่อน
พี่น้องอย่าแปลกใจ ที่เห็น จั่วหัวเรื่อง ของบทสนทนาของเจ้าอาวาสวันนี้เป็นภาษาลาติน Primum Vivereถ้าแปลเป็นภาษาไทยก็แปลว่า “เอาชีวิตรอดไว้ก่อน” ซึ่งตรงกับการผจญ หรือ การทดลอง ประการแรกของพระเยซูเจ้า
พระวรสารวันนี้เล่าถึงการผจญ ของพระเยซูเจ้าใน 3 เรื่อง เรื่องแรก คือ การเอาชีวิตรอด เรื่องที่สอง คือ ความสำเร็จ และเรื่องที่สามคือ การประนีประนอม 3 หัวข้อนี้ คือ การผจญของพระเยซูเจ้า ซึ่งจริงๆ แล้วก็คือ การผจญในชีวิตของเราเช่นเดียวกัน
แต่สิ่งที่จะนำมาเป็นข้อพิจารณาใน บทสนทนาของเจ้าอาวาส ในวันนี้ ก็คือ ข้อแรก เพียงข้อเดียว ก็คือ “การต้องเอาชีวิตรอด”
เมื่อปีศาจเห็นพระเยซูเจ้าอดโซมาถึง 40 วัน มันก็รีบเข้ามาประชิดพระองค์ในทันที “จะทนหิวอยู่ทำไม? ทำไมจึงไม่ใช้ฤทธิ์อำนาจของพระเจ้า เปลี่ยนก้อนหินเหล่านี้ให้เป็นขนมปัง แล้วกินให้อิ่ม จะได้มีเรียวแรง ออกไปเทศน์สอนได้”
บางทีเราก็อาจจะได้ยินคำพูดในลักษณะเดียวกันนี้ คือ “กินให้อิ่มเสียก่อน แล้วจึงไปช่วยคนอื่น” และประโยคอื่นๆ ที่ตามมาก็คือ “เราเองไม่มีจะกิน แล้วจะไปช่วยคนอื่นได้อย่างไร?” “ไม่มีเงินก็ทำงานไม่ได้” หรือ “ทำงานของพระก็ต้องมีเงิน” หรือ “งบประมาณในโครงการนี้มีนิดเดียว จะทำงานได้อย่างไร?” นอกนั้นยังมีประโยคเช่น “ระบบต้องสมบูรณ์ อุปกรณ์ และเทคโนโลยี ต้องถึง ส่วนเงินก็ต้องพร้อม จึงจะทำงานต่างๆของพระได้สำเร็จ” ฯลฯ ดังนี้ ก็เข้าข่าย Primum Vivereเอาชีวิตรอดไว้ก่อน เอาครอบครัวไว้ก่อน และเอาสถาบันรอดไว้ก่อน
แต่อยากให้เราฟังคำตอบอันคมคายของพระเยซูเจ้า “มนุษย์มิได้ดำรงชีวิตด้วยอาหารเท่านั้น แต่ดำรงชีวิตด้วยพระวาจาทุกคำที่ออกมาจากพระโอษฐ์ของพระเจ้า”
เราอาจจะคิดแย้งอยู่ในใจว่า “อ่านพระวาจา แล้วท้องอิ่มหรือ?” หรือ “ไม่มีเงินแล้วจะทำงานได้อย่างไร?”
พระเยซูเจ้ามีอำนาจ แต่พระองค์ก็ไม่ทรงใช้อำนาจที่ทรงมีนั้น เพื่อประโยชน์ของตัวเอง และอีกประการหนึ่ง พระองค์จะไม่ทรงทำอะไรที่ขัดแย้งกับสิ่งที่พระองค์สอน “มนุษย์มิได้ดำรงชีวิตด้วยอาหารเท่านั้น แต่ดำรงชีวิตด้วยพระวาจาทุกคำที่ออกมาจากพระโอษฐ์ของพระเจ้า”
ถ้าเรายังจำได้ พระวรสารของวันอาทิตย์ สัปดาห์ที่แล้ว (2 มีนาคม) พระองค์ตรัสสอน และเตือนเรา ไม่ให้มีความห่วงกังวลถึงชีวิตของเรา “ท่านอย่ากังวลถึงชีวิตของท่านว่าจะกินอะไร อย่ากังวลถึงร่างกายว่า จะนุ่งห่มอะไร…” “แต่จงแสวงหาพระอาณาจักรของพระเจ้าและความชอบธรรมของพระองค์ก่อน” และประโยคสำคัญ “แล้วพระองค์จะทรงเพิ่มเติมสิ่งต่างๆ ที่จำเป็นแก่ชีวิตให้”ดังนั้นการขยับขยายพระอาณาจักรพระเจ้า การประกาศข่าวดี และการแพร่ธรรมก็ไม่จำเป็นที่จะต้องมีวัสดุ อุปกรณ์ ที่พร้อมสรรพ แต่สิ่งที่จำเป็นสิ่งเดียวที่ต้องมีและขาดไม่ได้ ก็คือความเชื่อฟัง และความไว้วางใจในพระเจ้า
พูดสั้นๆ ก็คือ ต้องยึดคำสอนของพระองค์ไว้ และปฏิบัติให้ดี อย่างเคร่งครัด ส่วนชีวิตฝ่ายร่างกาย และสิ่งจำเป็นอื่นๆ ของการดำรงชีวิต หรือ ดำเนินชีวิตด้านวัตถุ พระองค์จะเป็นผู้ดูแลจัดหาให้เราเอง เพราะฉะนั้นอย่าคิดตามภาษามนุษย์ Primum Vivere
ดังนั้นอย่าห่วง ชีวิตคริสตชนของเราจะไม่ตายซาก ถ้าไม่มีเงิน พระศาสนจักร และสถาบันคาทอลิก จะไม่ล่มสลาย เพราะไม่มีเงิน ส่วนงานแพร่ธรรม และงานประกาศข่าวดีของพระเยซูเจ้าจะสามารถดำเนินต่อไป แม้ไม่มีเงินทุนแม้แต่บาทเดียว
คุณแม่เทเรซา แห่งอาวีลาซึ่งเราจะฉลอง 500 ปีการบังเกิดของท่านในปี 2015 คือตัวอย่างของการ “ดำเนินชีวิตด้วย พระวาจาทุกคำที่ออกมาจากพระโอษฐ์ของพระเยซูเจ้า” ท่านเชื่อฟังพระเยซูเจ้าทุกอย่าง ในสิ่งที่พระองค์สั่งให้ท่านทำ เริ่มต้นจากการปฏิรูปชีวิตของตัวท่านเอง ช่วยปฏิรูปชีวิตของซิสเตอร์คาร์เมไลท์ที่มีอุดมการณ์เดียวกับเธอในอารามเดียวกัน ต่อมาท่านก็ทำการปฏิรูปคณะคาร์เมไลท์ จากนั้นลงมือสร้างอารามต่างๆ ในยุโรป แบบค่อยเป็นค่อยไป โดยแทบจะไม่มีเงินแม้แต่เปโซเดียว แต่พระเยซูเจ้าบอกให้ท่านไว้ใจในพระองค์ แล้วพระองค์จะจัดการเอง ท่านก็เชื่อฟังพระองค์ และอาราม Carmelite ก็เกิดขึ้นในยุโรป นับจำนวนไม่ถ้วน
นี้คือผลของความวางใจในพระเจ้า และเชื่อฟังพระองค์